รายงานการประชุม การจัดการความรู้ สถาบันวิจัยและพัฒนา ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2555 ครั้งที่ 1/2555

1	อาจารย์ ดร.วิทยา เมฆขำ	ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยและพัฒนา
2	อาจารย์ ดร.ชนมภัทร โตระสะ	รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยและพัฒนา ฝ่ายบริหาร
3	อาจารย์ ดร.โสพิศ สว่างจิตร	รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยและพัฒนา ฝ่ายบริการวิชาการและเผยแพร่
4	อาจารย์รจนา จันทราสา	รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยและพัฒนา ฝ่ายวิจัยและพัฒนา
5	นางสาวพรทิพย์ เรืองปราชญ์	หัวหน้าสำนักงานสถาบันวิจัยและพัฒนา
6	นางสาวขนิษฐา พลับแก้ว	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายบริหาร
7	นายวุฒิกร มะลิคง	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายบริการวิชาการและเผยแพร่
8	นางสาวพรพิมล เรืองปราชญ์	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายบริการวิชาการและเผยแพร่
9	นางสาวสาวิตรี ศรีคง	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายวิจัยและพัฒนา
10	นางสาวชุติมา ธีรสุวรรณ	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายวิจัยและพัฒนา
11	นายอนุพันธ์ สุทธิมาร	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายบริหาร
12	นางสาวอรวรรณ ยิ้มถนอม	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายบริหาร
13	นางสาวณัฐชา วัฒนประภา	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายบริหาร
14	นายฉัตรไชย ดิษฐ์เจริญ	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายบริหาร
15	นายมะรอแซะ เล๊าะและ	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายวิจัยและพัฒนา
16	นางสาวจิตรานันท์ แสงศรีจันทร์	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายบริการวิชาการและเผยแพร่
17	นางสาวธนัญญา ศานติธรรมกุล	เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป ฝ่ายบริการวิชาการและเผยแพร่

สถาบันวิจัยและพัฒนาเลือกเป็นหน่วยงานดำเนินการ แผนที่ 1 บริหารจัดการเชิงคุณภาพ องค์ความรู้ที่หน่วยงานเลือกดำเนินการนอกเหนือจากมหาวิทยาลัย ในหัวข้อกลุ่มเทคนิคการให้บริการ smile service และได้รับเป็นหน่วยงานเจ้าภาพและหน่วยงานดำเนินการ แผนที่ 4 วิจัยและสร้างองค์ความรู้ องค์ความรู้ระดับมหาวิทยาลัย ในหัวข้อ เทคนิคการเขียนชุดโครงการวิจัยศิลปวัฒนธรรมกรุงรัตนโกสินทร์

ที่ประชุม   รับทราบ

หัวหน้าสำนักงานสถาบันวิจัยและพัฒนาแจ้งต่อที่ประชุม : สถาบันวิจัยและพัฒนา ได้จัดทำแผนการจัดการความรู้ แผนที่ 1 บริหารจัดการเชิงคุณภาพ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2555 กลุ่มเทคนิคการให้บริการ smile service และแผนที่ 4 วิจัยและสร้างองค์ความรู้ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2555 เทคนิคการเขียนชุดโครงการวิจัยศิลปวัฒนธรรมกรุงรัตนโกสินทร์

ที่ประชุม   รับทราบ

 

ลำดับ	หน้าที่	ระยะเวลา	กลุ่มเป้าหมาย
1	เชิญชวนหน่วยงานเข้าร่วมเป็นสมาชิก	15 ก.พ. 2555	หน่วยงานภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย
2	ประชุมชี้แจงขอบเขตขององค์ความรู้ที่หน่วยงานเจ้าภาพรับผิดชอบ	15 ก.พ. 2555	กลุ่มความรู้ที่เลือกดำเนินการในแต่ละองค์ความรู้
3	สร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับองค์ความรู้ที่ได้รับผิดชอบ	ก.พ. 2555	กลุ่มความรู้ที่เลือกดำเนินการในแต่ละองค์ความรู้และบุคลากรที่สนใจเข้าร่วม
4	ประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างหน่วยงานในแต่ละองค์ความรู้อย่างน้อย 3 ครั้ง	ก.พ.-ส.ค. 2555	กลุ่มความรู้ที่เลือกดำเนินการในแต่ละองค์ความรู้และบุคลากรที่สนใจเข้าร่วม
5	สรุปบทเรียนที่ได้จากการแลกเปลี่ยนระหว่างหน่วยงานในแต่ละองค์ความรู้	ก.ย. 2555	กลุ่มความรู้ที่เลือกดำเนินการในแต่ละองค์ความรู้และบุคลากรที่สนใจเข้าร่วม
6	จัดเก็บความรู้ในคลังความรู้ของมหาวิทยาลัย	ก.ย. 2555	กลุ่มความรู้ที่เลือกดำเนินการในแต่ละองค์ความรู้และบุคลากรที่สนใจเข้าร่วม

 

 

กิจกรรมของกลุ่มความรู้ ดังนี้

1.       ตั้งชุมชนนักปฏิบัติ (CoP) และกำหนดบทบาทหน้าที่ของสมาชิก

2.       กำหนดหัวข้อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (ต้องมีความรู้เรื่องอะไร มีความรู้เรื่องนั้นหรือยัง) ของกลุ่ม

3.       การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (แบบเป็นทางการ และไม่เป็นทางการ)

4.       นำความรู้ที่ได้จากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ไปปฏิบัติ

5.       นำบทเรียนที่ได้จากการนำความรู้ไปปฏิบัติมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้และหาแบบปฏิบัติที่ดี

6.       แบ่งปันความรู้

7.       บันทึกความรู้ในคลังความรู้ของหน่วยงาน

ที่ประชุม   รับทราบ

ความรู้ หมายถึง สารสนเทศที่ผ่านกระบวนการคิดเปรียบเทียบเชื่อมโยงกับความรู้อื่นจนเกิดเป็นความเข้าใจ และนำไปใช้ประโยชน์ในการสรุปและการตัดสินใจในสถานการณ์ต่างๆ โดยไม่จำกัดช่วงเวลา ความรู้มี 2 ประเภท คือ 1) ความรู้เด่นชัด (Explicit Knowledge 20%) เป็นความรู้ที่ได้จากการเรียน การอ่าน ตำรา 2) ความรู้ฝังลึก (Tacit Knowledge 80 %) ความรู้ที่ฝังอยู่ในตัวคน เป็นความรู้ที่ได้จากประสบการณ์ พรสวรรค์ หรือสัญชาตญาณของแต่ละบุคคลในการทำความเข้าใจในสิ่งต่าง ๆ เป็นความรู้ที่ไม่สามารถถ่ายทอดออกมาเป็นคำพูดหรือลายลักษณ์อักษรได้โดยง่าย เช่น ทักษะในการทำงาน หรือการคิดเชิงวิเคราะห์

การจัดการความรู้ หมายถึง การจัดการเพื่อเอื้อให้เกิดความรู้ใหม่ โดยใช้ความรู้ที่มีอยู่ ประสบการณ์ของคนในองค์กร ซึ่งกระจัดกระจายอยู่ ในตัวบุคคลหรือเอกสารมาแลกเปลี่ยน สกัด รวบรวม และจัดเก็บให้เป็นระบบ เพื่อให้ทุกคนในองค์กร สามารถเข้าถึงความรู้ และพัฒนาตนเองให้เป็นผู้รู้ รวมทั้งปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ อันจะส่งผลให้องค์กรมีความสามารถในเชิงแข่งขันสูงสุด

การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ หมายถึง การที่กลุ่มคนที่มีความสนใจในเรื่องใดเรื่องหนึ่งร่วมกัน มารวมตัวกันและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ด้วยความสมัครใจ เพื่อร่วมสร้างความเข้าใจหรือพัฒนาแนวปฏิบัติในเรื่องนั้นๆ องค์ประกอบหลักที่สำคัญๆ ของการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Knowledge Sharing) มีอยู่ด้วยกัน 3 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) คน (People) ถือว่าเป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่สุด เพราะเป็นแหล่งศูนย์รวมของความรู้ที่สมควรนำออกมาแบ่งปันเป็นอย่างยิ่ง โดยก็ควรจะเป็นคนที่มีความรู้จากการปฏิบัติจริง และอยากจะมาแบ่งปันและแลกเปลี่ยนความรู้นั้น ด้วยความเต็มใจ 2) สถานที่ และบรรยากาศ  (Place) เป็นองค์ประกอบที่สำคัญอีกประการหนึ่งที่จะทำให้การแลกเปลี่ยนเรียนรู้มีชีวิตชีวาและน่าสนใจ เพราะสถานที่และบรรยากาศที่ดี (สบายๆผ่อนคลาย) มีความเหมาะสมกับแต่ละกลุ่มคน จะทำให้คนเหล่านั้นมาเจอกันพูดคุย ปรึกษา วิเคราะห์ปัญหา แบ่งปัน และแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกันอย่างสบายใจ 3) สิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ (Infrastructure) เป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่ช่วยให้การแบ่งปันและแลกเปลี่ยนเรียนรู้เกิดได้ง่ายและสะดวกขึ้น เช่น คอมพิวเตอร์สำหรับการสรุปและจัดเก็บความรู้รวมถึงการแบ่งปัน (Share) หรือการส่งต่อข้อมูลการกระบวนการในการนำความรู้ที่มีอยู่หรือเรียนรู้ มาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อองค์กรโดยผ่านกระบวนการต่างๆ เป็นต้น

องค์ความรู้ หมายถึง ความรู้ในการทำบางสิ่งบางอย่าง (Know how หรือ how to) ซึ่งเกิดมาจากประสบการณ์ หรือเกิดจากการวิเคราะห์และสังเคราะห์ความรู้ที่ได้จาการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ มีลักษณะเฉพาะกลุ่ม โดยความรู้ที่เกิดขึ้นผู้รับสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้โดยตรง หรือสามารถนำมาปรับใช้ได้ เพื่อให้เหมาะสมกับสถานการณ์หรืองานที่กระทำอยู่

คลังความรู้ หมายถึง การจัดเก็บความรู้ที่ได้จากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ไว้อย่างเป็นระบบ ได้แก่ 1) บันทึกความรู้รูปแบบต่างๆ (ลงเว็บ เอกสาร วารสาร แฟ้ม) 2) บันทึกเป็นกรณี (จัดทำเป็นกรณีศึกษาเพื่อคนรุ่นต่อไปใช้วิเคราะห์ เรียนรู้) 3) บันทึกเป็นผังและคู่มือปฏิบัติงาน (Standard Operating Procedure - SOP) 4) บันทึกเป็นทำเนียบผู้รู้ 5) บันทึกเป็นฐานความรู้แบบต่างๆ เพื่อให้ง่ายต่อการเข้าถึงความรู้ โดยนำระบบสารสนเทศมาช่วยในการจัดเก็บ

คุณเอื้อ (Chief Knowledge Officer - CKO) หมายถึง ผู้บริหารระดับสูงขององค์กร ทำหน้าที่จัดการระบบของการจัดการความรู้ขององค์กร เป็นผู้กำหนดเป้าหมายของการจัดการความรู้ ขององค์กร หน้าที่สำคัญที่สุดของ “คุณเอื้อ” ก็คือ ทำให้การจัดการความรู้เป็นส่วนหนึ่งของการปฏิบัติงานตามปกติขององค์กร ทำให้มีการเปลี่ยนวัฒนธรรมองค์กรให้เป็นวัฒนธรรมแนวราบ เปิดโอกาสให้ทุกคนในองค์กรได้เป็นผู้นำ ในการพัฒนาวิธีทำงานในหน้าที่ของตนและนำประสบการณ์มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อนร่วมงาน สร้างวัฒนธรรมของการเอื้ออาทรและแบ่งปันความรู้ หากุศโลบายทำให้ความสำเร็จของการจัดการความรู้ในบางหน่วยงานขององค์กรระบาดไปยังส่วนอื่น ๆ ขององค์กร

ชุมชนนักปฏิบัติ (Community of Practice - CoP) หมายถึง การรวมตัวของกลุ่มคนที่มีความรู้ความสนใจในเรื่องเดียวกัน มาร่วมแลกเปลี่ยน แบ่งปัน เรียนรู้ในเรื่องนั้น ๆ ร่วมกัน เพื่อได้มาซึ่งองค์ความรู้ แล้วนำไปทดลองใช้ พร้อมทั้งนำผลที่ได้มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างสมาชิก อันส่งผลให้ความรู้นั้น ๆ ถูกยกระดับขึ้นเรื่อย ๆ ผ่านการปฏิบัติ ประยุกต์ และปรับใช้ตามแต่สภาพแวดล้อมและสถานการณ์ที่หลากหลาย อันทำให้งานบรรลุผลดีขึ้นเรื่อย ๆ โดยในชุมชนนักปฏิบัติมีการกำหนดบทบาทของสมาชิกในชุมชน ดังนี้

1.   คุณอำนวย (Knowledge Facilitator) หมายถึง ผู้ขับเคลื่อนผลักดันให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ อำนวยความสะดวกต่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และเป็นผู้ประสานเชื่อมโยงการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ โดยเชื่อมระหว่าง ผู้มีความรู้หรือประสบการณ์กับ ผู้ต้องการเรียนรู้และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์

2.   คุณกิจ (Knowledge Practitioner) หมายถึง ผู้ปฏิบัติงานที่ต้องการการจัดการความรู้ ทำหน้าที่ดำเนินกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ โดยร่วมกันดำเนินการค้นหาความรู้ภายในกลุ่ม ดำเนินการเสาะหาความรู้จากภายนอกมาประยุกต์ใช้ความรู้เพื่อการทำงาน มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ทำให้ได้ความรู้ใหม่ จดบันทึกไว้ใช้งาน และหมุนเวียนเรื่อยไปเป็นวงจรไม่รู้จบ

3.   คุณลิขิต (Note Taker) หมายถึง ผู้ทำหน้าที่จดบันทึก ในกิจกรรมจัดการความรู้ โดยอาจทำหน้าที่เป็นการเฉพาะกิจ ระยะยาว หรือกึ่งถาวร ในการจัดกิจกรรมการจัดการความรู้ของกลุ่ม

4.   คุณประสาน (Knowledge Manager) หมายถึง ผู้ทำหน้าที่ประสานงานเครือข่ายจัดการความรู้ระหว่างองค์กร หรือระหว่างหน่วยงาน

5.   คุณวิศาสตร์ (IT Wizard) หมายถึง ผู้ออกแบบระบบไอที ให้เหมาะสมกับความต้องการของทักษะในการใช้เครื่องมือด้านไอทีของกลุ่ม “คุณกิจ”

เรื่องเล่า (Storytelling) หมายถึงการบอกเล่าวิธีทำงานที่เคยทำและเกิดผลสำเร็จ โดยเล่าเป็นเรื่องสั้นๆ มีชื่อเรื่อง ความนำ วิธีการปฏิบัติที่เป็นเคล็ดลับและผลที่เกิดขึ้น โดยเรื่องที่นำมาเล่าต้องเป็นเรื่องที่เกิดจริง

ถอดบทเรียน (lesson Learned) หมายถึง การถอดความรู้และวิธีการทำงานจากกิจกรรมหรือ โครงการที่ทำไป ทั้งความสำเร็จและส่วนที่ต้องปรับปรุง บันทึกไว้ เพื่อเป็นประสบการณ์องค์กรและใช้เพื่อการทำงานในครั้งต่อไปให้ดีขึ้น

เพื่อนช่วยเพื่อน (Peer assist) หมายถึง กลุ่มปฏิบัติงานเริ่มต้นทำงานใหม่และขอคำปรึกษาจากกลุ่มที่เคยทำงานนั้นมาแล้วจนจบกิจกรรม/โครงการ

สัมภาษณ์ผู้รู้ (Interview) หมายถึง การสอบถามถามผู้รู้หรือผู้ชำนาญการในเรื่องที่เราต้องการความรู้ เพื่อนำไปประยุกต์ในการทำงาน

การชี้แนะ (Coaching) หมายถึง การให้ผู้ชำนาญการรับฟังปัญหาที่เกิดขึ้นขณะปฏิบัติงาน กระตุ้นให้คิดหาทางแก้ไขจนถึงเป้าหมายที่ต้องการ

สภากาแฟ (Knowledge café) หมายถึงการจัดมุมสังสรรค์ให้กลุ่มผู้ทำงานมาพูดคุย แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ระดมความคิด ทำงาน โดยบรรยากาศที่ไม่เป็นทางการ

นำสิ่งดีมาต่อยอดปรับใช้ (Adapted Best practice) หมายถึง ศึกษาแบบปฏิบัติที่เป็นเลิศในงานนั้นๆแล้วนำมาปรับ ประยุกต์หรือต่อยอดกับงานของเรา

ที่ประชุม   รับทราบ

          สถาบันวิจัยและพัฒนา  ได้รับมอบหมายให้ดำเนินการจัดการความรู้ในแผนการจัดการความรู้ แผนที่ 1 บริหารจัดการเชิงคุณภาพ และได้ร่วมกับกำหนดกลุ่มความรู้ หัวข้อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ โดยให้สมาชิกร่วมเสนอชื่อและโหวดชื่อกลุ่มตามประเด็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในเรื่องการให้บริการ ซึ่งผลการโหวดมีมติเป็นเอกฉันท์ ในการกำหนดกลุ่มความรู้ ชื่อกลุ่ม Smile ranger ขบวนการยิ้มแฉ่ง  โดยมีหัวข้อแลกเปลี่ยนเรื่อง เทคนิคการให้บริการ Smile Service  จากนั้นได้กำหนดบทบาทหน้าที่ของสมาชิก ดังนี้

ลำดับที่	ชื่อ-นามสกุล	บทบาทหน้าที่	หน่วยงานที่สังกัด
1	อาจารย์ ดร.วิทยา เมฆขำ	คุณเอื้อ	สถาบันวิจัยและพัฒนา
2	อาจารย์ ดร.ชนมภัทร โตระสะ	คุณเอื้อ	สถาบันวิจัยและพัฒนา
3	อาจารย์ ดร.โสพิศ สว่างจิตร	คุณเอื้อ	สถาบันวิจัยและพัฒนา
4	อาจารย์รจนา จันทราสา	คุณเอื้อ	สถาบันวิจัยและพัฒนา
5	นางสาวพรทิพย์ เรืองปราชญ์	คุณอำนวย	สถาบันวิจัยและพัฒนา
6	นายอนุพันธ์ สุทธิมาร	คุณวิศาสตร์	สถาบันวิจัยและพัฒนา
7	นางสาวอรวรรณ ยิ้มถนอม	คุณลิขิต	สถาบันวิจัยและพัฒนา
8	นายมะรอแซะ เล๊าะและ	คุณลิขิต	สถาบันวิจัยและพัฒนา
9	นางสาวณัฐชา วัฒนประภา	คุณประสาน	สถาบันวิจัยและพัฒนา
10	นางสาวสาวิตรี ศรีคง	คุณกิจ	สถาบันวิจัยและพัฒนา
11	นางสาวชุติมา ธีรสุวรรณ	คุณกิจ	สถาบันวิจัยและพัฒนา
12	นางสาวพรพิมล เรืองปราชญ์	คุณกิจ	สถาบันวิจัยและพัฒนา
13	นางสาวขนิษฐา พลับแก้ว	คุณกิจ	สถาบันวิจัยและพัฒนา
14	นายวุฒิกร มะลิคง	คุณกิจ	สถาบันวิจัยและพัฒนา
15	นายฉัตรไชย ดิษฐ์เจริญ	คุณกิจ	สถาบันวิจัยและพัฒนา
16	นางสาวจิตรานันท์ แสงศรีจันทร์	คุณกิจ	สถาบันวิจัยและพัฒนา
17	นางสาวธนัญญา ศานติธรรมกุล	คุณกิจ	สถาบันวิจัยและพัฒนา

 

ที่ประชุม   รับทราบ