|
||
พลังใจนศ.พยาบาลสร้างได้ด้วยกิจกรรม... แรงผลักจากคำว่า "เล็ก" "น้อย" "เหยียดหยาม" กลับกลายเป็นพลังให้นศ.มีกำลังใจที่จะปฏิบัติตนเป็นนศ.ที่ดี เป็นพยาบาลที่ดีต่อไป
ผู้เขียนได้เห็นพลังใจของนศ.พยาบาลที่เพิ่มขึ้นหลังการทำกิจกรรม เมื่อวันพุธที่ 30 มีนาคม 2554 ผู้เขียนได้รับเชิญให้ไปจัดกิจกรรมให้นศ.พยาบาลของวิทยาลัยพยาบาลและสุขภาพ มหาวิทยาลัยราชภัฎ สวนสุนันทา โดยได้รับแจ้งวัตถุประสงค์แบบค่อนข้างกว้าง คือเพื่อให้นศ.รู้จักคิดอย่างมีวิจารณญานและรักวิชาชีพ ผู้เขียนมีเวลาเตรียมตัวเพียง 2 วันในออกแบบกิจกรรมสำหรับนศ.จำนวน 60 คน
ผู้เขียนไปถึงมีนศ.นั่งรออยู่แล้วจำนวนหนึ่งสังเกตดูนศ.ที่นี่แต่งตัวมีระเบียบ กิริยามารยาทดี นศ.ทุกคนใส่เสื้อคลุมของสถาบันใช้กระเป๋าเหมือนกัน นศ.หญิงปี 1 ผูกโบว์สีขาว ปี 2 สีครีม ปี 3 สีน้ำตาลและปี 4 สีน้ำเงิน ดูเรียบร้อยเป็นระเบียบ
กิจกรรมแรกคือให้นศ.แต่ละคนเขียนลงในบัตรคำว่า "เหตุผลที่เลือกเรียนพยาบาล"จากการscan ดูส่วนใหญ่ตอบว่าเพราะเป็นอาชีพที่หางานง่าย รายได้ค่อนข้างดีได้ช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ ได้ทำบุญ และผู้ปกครองอยากให้มาเรียน มี 3-4 คนบอกว่าไม่ได้เลือกไม่ได้อยากเรียนแต่เมื่อเข้ามาเรียนแล้วก็ไม่คิดจะเปลี่ยนอาชีพ หลังจากเสร็จกิจกรรมนี้ผู้เขียนได้ยกตัวอย่างผู้เขียนเองก็ไม่ได้คิดฝันที่จะมาเป็นพยาบาลแต่เมื่อเข้ามาในวิชาชีพนี้แล้วก็ไม่คิดที่จะเปลี่ยนตราบจนทุกวันนี้ และเมื่อก้าวเข้ามาแล้วก็ต้องทำหน้าที่ของตนให้ดีที่สุด สังเกตว่านศ.เริ่มกล้าพูดและคุ้นเคยกับผู้เขียนมากขึ้น
กิจกรรมที่ 2 ให้นศ.แบ่งเป็น 4 กลุ่ม ซึ่งบังเอิญนศ.นั่งเป็นกลุ่มอยู่แล้ว จึงไม่ได้ใช้เทคนิคการแบ่งกลุ่มที่แบ่งเป็น 4 กลุ่มๆ ละประมาณ 13-17 คน เนื่องจากห้องเรียนค่อนข้างแคบ กิจกรรมนี้ให้นศ.คิดชื่อกลุ่มเลือกประธานและเลขานุการ รวมทั้งคิดวิสัยทัศน์หรือคำขวัญของกลุ่มพร้อมท่าทางประกอบ แล้วให้นำเสนอ เป็นการฝึกภาวะผู้นำ การทำงานเป็นกลุ่มและความคิดสร้างสรรค์ จากการสังเกตพบว่านศ.ตั้งชื่อกลุ่มและคิดคำขวัญ/วิสัยทัศน์ ที่แสดงถึงความถ่อมตัวและมุมมองที่นศ.มองตัวเอง เช่น ใช้ชื่อกลุ่ม "น้อย" กลุ่ม"Dif.Nurse" หรือใช้คำในวิสัยทัศน์ว่า "แตกต่าง" "เล็ก" "เหยีดหยาม" และ "ตับ" ซึ่งน่าจะมีอิทธิพลมาจากเพลงหรือภาพยนต์ นอกจากนั้นประธานกลุ่มทุกกลุ่มเป้นผู้ชาย ทั้งๆ ที่นศ.ส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง ผู้เขียนสังเกตว่านศ.รู้สึกสนุกกับกิจกรรมนี้มาก
กิจกรรมที่ 3 ให้แต่ละกลุ่มช่วยกันคิดว่า "โตขึ้น ฉันจะเป็นพยาบาลแบบไหน"พร้อมคิดวิธีการนำเสนออย่างอิสระ ในการนำเสนอนั้นทั้ง 4 กลุ่มแสดงเป็นละครหรือบทบาทสมมุติโดยจัดหาอุปกรณ์เท่าที่หาได้มาประกอบ สาระที่นศ.นำเสนอคือพยาบาลที่ดีควรพูดจาไพเราะ หน้าตายิ้มแย้มให้การดูแลผู้ป่วยอย่างเท่าเทียมไม่เลือกว่ารวยหรือจน เอาใจใส่ผู้ป่วยและรักษาความลับของผู้ป่วย ซึ่งแสดงให้เห็นมุมมองของนศ.ปีที่ 1 ขึ้นปีที่ 2 ที่ยังไม่ได้ขึ้น ward กิจกรรมนี้นศ.ทุกคนได้มีส่วนร่วมแสดงและเมื่อเสร็จกิจกรรมได้สรุปลักษณะพยาบาลที่ดีออกมาได้ครบถ้วน
ก่อนนำเสนอกิจกรรมที่ 3 ผู้เขียนได้บรรยายหลักการนำเสนอแบบมีประสิทธิผลฉบับย่อ เพื่อให้นศ.ได้แนวทางในการนำเสนอที่ดี
กิจกรรมที่ 4 เป็นกิจกรรมเพื่อพัฒนาวิสัยทัศน์ โดยให้นศ.แต่ละคนวาดรูปภาพ "วิทยาลัยในฝัน" และเมื่อวาดเสร็จแล้วก็ให้นำความคิดของแต่ละคนมาเล่าให้กลุ่มฟังแล้วรวมเป็นภาพของกลุ่ม พร้อมให้คิดว่า "แล้วเราจะทำอย่างไรให้เป็นไปได้ดังฝัน" กิจกรรมนี้เปิดโอกาสให้นศ.คิดฝันกันอย่างเต็มที่ ซึ่งจะเห็นได้ว่าทั้งหมดจะฝันว่าวิทยาลัยของตนจะมีความสมบูรณ์เพียบพร้อมด้านกายภาพ กล่าวคือ มีสถานที่เรียนกว้างขวาง มีสถานที่ฝึกปฏิบัติอยู่ใกล้ๆ แต่อย่างไรก็ตามเมื่อนศ.ได้รับคำถามว่า แล้วในบทบาทของนศ. นศ.จะทำอย่างไรให้เป็นไปดังฝัน ทั้งหมดตอบตรงกันว่าจะตั้งใจเรียน จะช่วยกันสร้างชื่อเสียงให้สถาบัน และจะกลับมาช่วยพัฒนาสถาบัน
กิจกรรมนี้ทำให้ผู้เขียนเห็นชัดว่า นศ.ทั้งหมดรักสถาบันและภูมิใจกับการที่ได้มาเรียนที่นี่ แรงผลักจากคำว่า "เล็ก" "น้อย" "เหยียดหยาม" กลับกลายเป็นพลังให้นศ.มีกำลังใจที่จะปฏิบัติตนเป็นนศ.ที่ดี เป็นพยาบาลที่ดีต่อไป ซึ่งนี่คือเป้าหมายสูงสุดของสถาบันการศึกษาพยาบาล
กิจกรรมสุดท้ายคือ "การถอดบทเรียน" ผู้เขียนเกริ่นเล็กน้อยถึงความสำคัญของการจัดการความรู้ แล้วนำการถอดบทเรียนว่า วันนี้ นศ.ได้เรียนรู้อะไร ได้บทเรียนอะไรบ้าง เป็นการเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง ผลของการถอดบทเรียนได้บันทึกไว้ข้างล่างนี้แล้ว
แม้เป็นเพียงไม่กี่ชั่วโมง ผู้เขียนรู้สึกอิ่มเอมใจที่ได้มาจัดกิจกรรมในวันนี้ ได้เห็นพลัง ศักยภาพและความมุ่งมั่นของนศ.ตัวน้อยๆ ได้เห็นความรักของอาจารย์ทุกๆคนที่มีต่อศิษย์ที่มาคอยเฝ้าดูการสอนของผู้เขียนและคอยเอื้ออำนวยเพื่อให้ลูกศิษย์ได้รับสิ่งดีๆ ที่สำคัญ...ผู้เขียนมองเห็นความก้าวหน้าและความมีชื่อเสียงของวิทยาลัยพยาบาลและสุขภาพอยู่แค่เอื้อมนี่เอง
.................
การถอดบทเรียน
โครงการพัฒนาการสอนโดยใช้กรณีศึกษาเพื่อการคิดวิจารณญาณของนักศึกษา
ครั้งที่ 2 สำหรับนักศึกษาพยาบาลศาสตร์ชั้นปีที่ 2 จำนวน 60 คน
วันที่ 30 มีนาคม 2554 ณ วิทยาลัยพยาบาลและสุขภาพ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
......................
คุณลิขิต
1. วัตถุประสงค์/ความคาดหวังของการเรียนครั้งนี้
แต่แรกนศ.ไม่ทราบว่าอาจารย์จะสอนเรื่องอะไร ทราบแต่เพียงว่าอาจารย์ให้มาฟังการบรรยายจากอาจารย์พิเศษ จึงไม่ได้ตั้งความคาดหวังอะไร แต่บางคนก็ตอบว่าน่าจะมีวัตถุประสงค์ให้มีความสามัคคีกัน รู้จักคิด
2. กิจกรรมที่ผ่านมาเราได้ทำอะไรไปบ้าง
1) กิจกรรมที่ 1 ให้นศ.แต่ละคนเขียนลงในบัตรคำ “เหตุผลที่เลือกเรียนพยาบาล” หลังจากนั้นอาจารย์สุ่มถามเพื่อนๆ และเลือกบัตรคำมาอ่านให้เพื่อนฟัง
ข้อคิดที่ได้ คือ ไม่ว่าเหตุผลตอนเข้ามานั้นจะเป็นอย่างไร แต่เมื่อเป็นแล้วก็ต้องรักในอาชีพ และต้องมีความภาคภูมิใจในวิชาชีพพยาบาล ซึ่งเป็นวิชาชีพที่มีเกียรติ
2) กิจกรรมที่ 2 ให้แบ่งกลุ่ม แล้วตั้งชื่อกลุ่ม เลือกประธานและเลขา ให้แต่ละกลุ่มคิดคำขวัญ/วิสัยทัศน์ของกลุ่ม (พร้อมท่าประกอบ) แล้วนำเสนอ
3) กิจกรรมที่ 3 “โตขึ้น ฉันอยากเป็นพยาบาลแบบไหน” โดยนักศึกษานำเสนอเป็นการแสดงละคร
ข้อคิดที่ได้ คือ
- ทำให้ได้รู้ว่าเราควรจะเลือกเป็นพยาบาลแบบไหน
- รู้ถึงบทบาทหน้าที่ และการปฏิบัติตัวในการเป็นพยาบาล
- ให้มีความตั้งใจในการดูแลผู้ป่วย ไม่ใช้อารมณ์ และมีคุณธรรม
4) กิจกรรมที่ 4 ให้แต่ละคนคิดว่า “วิทยาลัยในฝัน” ของแต่ละคนเป็นอย่างไร นำความคิดของสมาชิกในกลุ่มมารวมกัน สื่อออกมาเป็นฝันของกลุ่ม พร้อมบอกในสิ่งที่นักศึกษาจะทำได้ หรือบทบาทของนักศึกษาในวิทยาลัย เพื่อทำให้ฝันนั้นเป็นจริง
ข้อคิดที่ได้ คือ
- สิ่งที่นักศึกษาต้องทำ คือ ตั้งใจเรียน เมื่อจบไปประกอบวิชาชีพ จงสร้างชื่อเสียงให้วิทยาลัย แล้วกลับมาทดแทนบุญคุณของวิทยาลัย
- ให้เริ่มต้นจากตัวของนักศึกษาเอง คือ ทุกคนต้องรักและสามัคคีกัน มีความภาคภูมิใจในตนเอง เพื่อสถาบันของเรา และวิทยาลัยเราจะมีชื่อเสียงได้ก็ขึ้นอยู่กับการปฏิบัติตัวของนักศึกษาเอง
5) กิจกรรมที่ 5 การถอดบทเรียน
3. ความประทับใจในกิจกรรมวันนี้
1) มีของว่างอร่อย
2) ความรู้ทุกสิ่งทุกอย่างที่วิทยากรมอบให้ สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้จริง
3) การบอกถึงเหตุผลที่อยากจะมาเป็นพยาบาลทำให้ย้อนกลับไปคิด แล้วมองต่อไปว่าเราจะต้องทำอย่างไรจึงจะเป็นพยาบาลที่ดี
4) การใช้เหตุผลร่วมกัน
5) ได้นำเสนอความคิดของเราออกมาแสดงให้ผู้อื่นเห็น
6) การนำเสนองาน ทำได้เห็นความรักความสามัคคีกันของเพื่อนในกลุ่ม
7) ได้หลักการคิดจากกิจกรรมทุกกิจกรรม
8) ชอบกิจกรรมวิทยาลัยในฝัน แสดงให้เห็นถึงความรักสถาบันของนักศึกษา ความรักความสามัคคีกัน ที่ต้องการทำให้สถาบันเรามีชื่อเสียง
9) การถอดบทเรียน ทำให้เราได้ย้อนคิดไปว่าเราทำอะไรไปบ้าง มีประโยชน์ต่อเราอย่างไร
10) ได้หลักการคิดว่า การคิดดี ทำดีนั้น จะส่งเสริมชีวิตของเราในอนาค
4. สิ่งที่ควรปรับปรุง หากต้องจัดกิจกรรมนี้อีกครั้ง
1) สถานที่คับแคบ อยากได้สถานที่กว้างกว่านี้ อย่างไรก็ตามสถานที่วันนี้ก็ไม่ได้ทำให้วัตถุประสงค์ของการจัดกิจกรรมไม่สำเร็จ
2) อยากให้เพิ่มเวลาในการจัดกิจกรรม มีทั้งกลางวันและกลางคืน
3) อยากให้เพื่อนอยู่ครบทั้ง 120 คน เนื่องจากมีนักศึกษาส่วนหนึ่งต้องไปทำกิจกรรมที่เมืองทองธานี
5. บทเรียนที่ได้จากกิจกรรมวันนี้
1) ได้ความรัก ความสามัคคีในกลุ่ม และเพื่อนๆ ทุกคนที่มาร่วมกิจกรรม
2) ความกล้าที่จะแสดงความคิดเห็นมากขึ้น ทำให้เห็นว่าเพื่อนๆ ก็ยอมรับความคิดเห็นของตัวเอง
3) แต่ละคนมีความคิดแตกต่างกัน แต่เมื่อต้องนำมารวมกันทำให้เราเห็นแก่ส่วนรวมมากกว่าส่วนตัว
4) รู้จักการบริหารเวลาให้เป็น
5) ได้รู้ว่าการเป็นพยาบาลที่ดีควรทำอย่างไร
6) ได้ฝึกการคิดแบบรวบยอด คือให้สมาชิกแสดงความคิดเห็นแล้วนำความคิดเห็นทั้งหมดมาสรุปรวมเป็นของกลุ่ม
7) ความสำเร็จของการทำงานเป็นกลุ่มต้องมีการวางแผนที่ดีและรับฟังความคิดเห็นของเพื่อน
บทสรุป
ไม่ว่านักศึกษาจะมาเรียนสาขาพยาบาลศาสตร์ด้วยเหตุผลใดก็ตาม เมื่อมาอยู่ ณ จุดนี้ ขอให้เรามุ่งมั่นทำหน้าที่ของพยาบาลให้ดีที่สุดตามภารกิจในแต่ละช่วงเวลา เมื่อศึกษาจบแล้วไปประกอบอาชีพสร้างชื่อเสียงให้กับสถาบัน สร้างเกียรติยศให้กับครอบครัวและประเทศชาติ ซึ่งค่าของคนไม่ได้อยู่ที่จบการศึกษาจากสถาบันใด แต่อยู่ที่ค่าของการกระทำของตนเอง ดังนั้นจึงขอให้นักศึกษาตั้งใจทำหน้าที่ให้ดีที่สุด
อาภา ยังประดิษฐ์ |