การบ่งชี้ความรู้ : ความหมายของห้องสมุดมีชีวิต

 

ห้องสมุดมีชีวิต มีความหมายที่หลากหลาย ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้ใช้บริการ ว่าต้องการให้ห้องสมุดมีชีวิตเป็นไปในรูปแบบใด เราจึงมาแลกเปลี่ยนแนวความคิดกัน แชร์ประสบการณ์ต่างๆ เกี่ยวกับห้องสมุดที่ท่านพบเจอมาหรือต้องการให้ห้องสมุดมีชีวิตเป็นอย่างไร

ความคิดเห็นของคณะทำงานเกี่ยวกับความหมายของห้องสมุดมีชีวิต มีความแตกต่างหลากหลายกัน หากนำมาสรุปรวมกันถือว่าเป็นองค์ความรู้ที่เราจะได้ต่อไป

ความหมายของห้องสมุดมีชีวิต ถ้าตอบแบบกำปั้นทุกดิน ก็หมายถึง ห้องสมุดที่ยังมีชีวิต ซึ่งตรงข้ามกับไม่มีชีวิต กล่าวคือ ยังไม่ตาย คิดง่ายๆ ก็เหมือนสามีกะภรรยา ซึ่งการเป็นคนเป็น กะ คนตาย ย่อมทำให้ชีวิตคู่ต่างกัน คนเป็นย่อมปรนนิบัติคนรักได้ แต่คนตายแล้วย่อมจะปรนนิบัติคนรักไม่ได้ เช่น สามีกลับจากที่ทำงาน รู้สึกร้อนกาย ถ้าภรรยาเป็นคนที่ยังมีชีวิตอยู่ ก็สามารถพัดให้คลายร้อนได้ (คนตายย่อมทำไม่ได้) หรือ ถ้าสามีรู้สึกหิวข้าว ภรรยาที่ยังมีชีวิตอยู่ ย่อมจะประกอบอาหารให้กินได้ (คนตายก็ย่อมทำไม่ได้) สรุปก็คือ ห้องสมุดมีชีวิต คือ องค์กรบริการสารสนเทศ ที่มีความสามารถในการตอบสนองความต้องการสารสนเทศในปัจจัยด้านต่างๆ (Information need) ของผู้ใช้บริการได้ เช่น ความต้องการด้านกายภาพ ด้านสารสนเทศ (Information) ด้านนโยบาย (Policy) ด้านกิจกรรม (Activity) เป็นต้น

ได้รับความรู้และเข้าใจในความหมายของห้องสมุดมีชีวิตชัดเจนมากขึ้น รวมทั้งมองเห็นแนวทางในการดำเนินงานห้องสมุดมีชีวิตจากที่ต่าง ๆ ที่เพื่อนสมาชิกกลุ่มได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้

ห้องสมุดมีชีวิต อำนวยความสะดวกในทุกด้าน ไม่ว่าด้านสถานที่ การบริการ กิจกรรม เทคโนโลยที่ทันสมัย พร้อมให้บริการ และมีกิจกรรมต่าง ๆ ที่หมุนเวียนทำให้ห้องสมุดมีความเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลา

ได้ความรู้ในหัวข้อนี้ที่หลากหลายดีครับ แต่ละคนในกลุ่มหาข้อมูลมาเล่าสู่กันฟังได้ดี

ความหมายของห้องสมุดมีชีวิต คือห้องสมุดที่มีการเจริญเติบโตหรือมีชีวิต ชีวา สดชื่น คึกคัก แจ่มใส อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต (การเจริญเติบโตในที่นี้ หมายถึง การจัดกิจกรรมและการบริการสื่อส่งเสริมการเรียนรู้ต่าง ๆ อย่างหลากหลายทันสมัยและน่าสนใจ )

จากประสบการณ์ที่เคยฝึกงานอุทยานการเรียนรู้จังหวัดยะลา (TK park Yala) ได้เรียนรู้กระบวนการพัฒนาความเป็นห้องสมุดมีชีวิตขององค์กรดังกล่าว ซึ่งทำให้เข้าใจว่า คำว่าห้องสมุดมีชีวิตของแต่ละแห่ง อาจมีความแตกต่างกันบ้าง แต่แนวคิดหลักที่ต้องมีเหมือนกันก็คือ การมองปัจจัยและรายละเอียดของแต่ละปัจจัยในการพัฒนาความเป็นห้องสมุดมีชีวิต เช่น TK park Yala มองปัจจัยด้านกายภาพ จะต้องมีรายละเอียดเกี่ยวกับการประยุกต์ใช้ศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นมาผสมผสานในการออกแบ บตกแต่งสภาพแวดล้อมภายนอกและภายนอกของห้องสมุดมีชีวิต เป็นต้น ซึ่งการมองปัจจัยและรายละเอียดของความเป็นห้องสมุดมีชีวิตของแต่ละแห่ง อาจแตกต่างกัน ไม่มีของใครถูก หรือ ของใครผิด เพราะเป็นเรื่องที่ต้องคำนึงถึงความเหมาะสมกับบริบทความเป็นห้องสมุดมีชีวิตของแต่ละ แห่ง ดังนั้น การสำรวจความต้องการที่แท้จริงของผู้ใช้บริการห้องสมุดแต่ละแห่ง (information need) จะช่วยให้การพัฒนาความเป็นห้องสมุดมีชึวิตของศูนย์วิทยบริการ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา มีประสิทธิผลและประสิทธิภาพ รวมถึงสร้างความพึงพอใจของผู้ใช้บริการมากที่สุดได้ครับ

ห้องสมุดมีชีวิตเป็นคำที่มีความหมายค่อนข้างหลากหลาย การได้ระดมความคิดเห็นจากสมาชิกทำให้ได้เห็นมุมมองความเป็นห้องสมุดชีวิตที่กว้างขวา งยิ่งขึ้น โดยเฉพาะตัวอย่างห้องสมุดที่ยกมานั้นเป็นการเปิดโลกทัศน์ของผู้ร่วมอภิปรายได้เป็นอย ่างดี

สมาชิกแต่ละท่าน ได้ศึกษาความหมายของห้องสมุดมีชีวิต จากแหล่งต่างๆ พร้อมทั้งยกตัวอย่างของห้องสมุดที่ตนเองชื่นชอบ พร้อมทั้งจุดเด่นของแต่ละแห่งด้วย

จากที่ไม่รูว่าห้องสมุดหน้าตาเป็นอย่างไร ได้ไปค้นเจอความหมายของคำว่าห้องสมุดมีชีวิตจากบทความของธวัชชัย เพ็งพินิจ ให้คำ จำกัดความหมายของห้องสมุดมีชีวิตไว้ในคอลัมน์ในหนังสือพิมพ์บ้านเมือง “บ้านเมืองนี้: ห้องสมุดมีชีวิต : กับชีวิตเติมเต็ม” ว่า
“ห้องสมุดมีชีวิตหมายถึง แหล่งเรียนรู้และพื้นที่สาธารณะที่ให้บริการสารสนเทศอันหลากหลาย ที่สัมพันธ์กับบริบทและภูมิปัญญาท้องถิ่น ผ่านกระบวนการจัดการความรู้และเทคโนโลยีที่เหมาะสม เพื่อให้ผู้ใช้บริการได้ศึกษาค้นคว้าหาความรู้ด้วยตนเองอย่างเสมอภาคเท่าเทียม มีส่วนร่วมมีความสุข มีคุณค่าและจิตวิญญาณ” ซึ่งบทความนี้ทำให้มองทะลุได้ถึงความหมายจริง ๆ

ความหมายของห้องสมุดมีชีวิต ที่สมาชิกได้นำมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน ซึ่งแต่ละคนก็นำแนวคิดที่หลากหลายมานำเสนอ ซึ่งก็ยังหาบทสรุปที่แท้จริงไม่ได้ห้องสมุดมีชีวิตคืออะไรมีรูปร่างหน้าตาเป็นอย่างไ ร

กลุ่มได้เปิดโอกาสให้สมาชิกได้แสดงความรู้ความเข้าใจของสมาชิกแต่ละท่าน ถึงความเข้าใจต่อการเป็นห้องสมุดมีชีวิต