กลุ่ม  4

 องค์ความรู้เรื่องอาหารชาววัง

 

อาหารชาววัง

            เมื่อพูดถึงอาหารชาววังเราจะเข้าใจกันว่า  เป็นอาหารที่ต้องมีการจัดตกแต่งอย่างสวยงามประณีตด้วยการสลักเสลาผักผลไม้อย่างงดงาม  ใช้สิ่งของและวัสดุเครื่องปรุงต่าง ๆ ที่มีราคาแพง  หรือนำเข้าจากต่างแดน  แต่ในความจริงแล้วอาหารชาววังส่วนใหญ่ก็เหมือนกับอาหารไทยที่ชาวบ้านทั่วไปรับประทานกันนั่นเอง  มีความแตกต่างกันตรงที่อาหารชาววังมีความพิถีพิถัน  ในเรื่องขั้นตอนวิธีการทำ  อาทิการที่จะอาหารสักหนึ่งอย่างควรต้องรู้ว่าต้องใช้ความแรงของไฟในเตาขนาดไหน  ควรใส่เครื่องปรุงชนิดใดก่อนหรือหลัง  เพื่อความหอมอร่อยรสชาติกำลังพอเหมาะ  การหั่นตัดแต่งเครื่องปรุงให้พอดีคำไม่ทำให้รับประทานยาก  นอกจากนั้นแล้วการจัดสำรับอาหารก็เป็นสิ่งสำคัญ  สำรับอาหารชาววังนั้นจะมีการจัดให้มีอาหารจานหลัก  และเครื่องเคียงที่เป็นอาหารที่เมื่อรับประทานร่วมกับอาหารจานหลักแล้วเสริมรสชาติซึ่งกันและกัน 

ความพิถีพิถันในการจัดสำรับ  ได้แก่การจัดชุดอาหาร  เพราะอาหารชาววังมีลักษณะเด่น  คือ  จะรับประทานเป็นสำรับ  เมื่อมีอาหารรสเผ็ดในสำรับ  จะมีอาหารแก้เผ็ดจัดอยู่ในสำรับด้วย  มีอาหารประเภทผัด  ก็จะมีอาหารประเภทมีน้ำควบคู่ไป    บางอย่างจะมีสมุนไพรรับประทานควบคู่กับอาหารที่มีกลิ่นคาวเพื่อช่วยกลบกลิ่น  หรือช่วยละลายไขมัน  ซึ่งทั้งหมดจะช่วยในเรื่องของคุณค่าทางโภชนาการด้วย  ตัวอย่างเช่น  อาหารชาววังตำรับพระวิมาดาเธอ  กรมพระสุทธาสินีนาฏ  ปิยมหาราชปดิวรัดา  พระอัครชายาเธอ  ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ที่บันทึกไว้โดยเจ้าจอม ม.ร.ว. สดับ  ลดาวัลย์  ส่วนมากเป็นเครื่องจิ่มชนิดต่าง ๆ ซึ่งตำรา จะกล่าวถึงสูตรเครื่องจิ่มที่เป็นน้ำพริกต่าง ๆ  และแต่ละสูตรจะบอกว่าน้ำพริกเหล่านั้นรับประทานานกับเครื่องเคียงชนิดใด  เช่น  น้ำพริกตะไคร้  รับประทานกับ  ปลาทู  หรือปลาดุกย่างหรือทอดกรอบ  หมูหวาน  ไข่เค็ม  และผักดิบ  เป็นต้น

                                นอกจากนั้นในการจัดสำรับอาหารชนิดอื่นยังต้องมีเครื่องเคียงเพื่อเพิ่มรสชาติเช่นกัน  อาทิ 

-  ข้าวมัน  จัดสำรับให้รับประทานกับ  ส้มตำ  เนื้อเค็มผัดหวาน  แกงไก่

-  มัสมั่น  พะแนง  แกงกะหรี่  จัดสำรับให้รับประทานกับ  อาจาด  ผักดอง  ของเค็มต่าง ๆ

-  แกงส้ม  จัดสำรับให้รับประทานกับ  ของเค็มทอด  เช่น  ปลาเค็ม  หมูเค็ม  เนื้อเค็ม  ไข่เจียว  เป็นต้น

-  แกงเผ็ด  แกงคั่ว จัดสำรับให้รับประทานกับ  ผัดหวาน  ของเค็ม ปิ้ง หรือ ทอด

-  ต้มจืด  จัดสำรับให้รับประทานกับ  ผัดเผ็ด  ผัดพริกขิง  ของทอดต่าง ๆ  

- เป็นต้น –

 

                                ด้วยความเร่งรีบของสังคมปัจจุบันอาจให้ความนิยมในการรับประทานอาหารของคนไทยเปลี่ยนไป  รับประทานกันแต่อาหารที่ทำแบบเร่งด่วน  เช่น  อาหารต่างสั่งจานเดียว  อาหารตักถุงพลาสติก  บ๊ะหมี่กึ่งสำเร็จรูป  จนทำให้ลืมสำรับอาหารไทยที่ให้ความสุนทรีย์ในเรื่องรสชาติกันไปแล้ว  จึงน่าที่จะหวนกลับมาจัดสำรับอาหารรับประทานกันจะดีหรือไม่  หรือถ้าจะให้ดีมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา  มหาวิทยาลัยที่ตั้งอยู่ในขอบเขตที่พำนักของเจ้าในยุคเก่า  น่าที่จะได้ฟื้นฟูจัดร้านอาหารที่มีการจัดสำรับอย่างชาววังจำหน่ายก็น่าจะเป็นจุดขายที่ดี