ความสำคัญและความเป็นมาของการจัดการความรู้

                   ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน ถือเป็น 1 ใน 3 เสาหลัก ที่สมาชิกประเทศอาเซียน 10 ประเทศ ได้แก่ ประเทศไทย อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ บรูไน เวียดนาม ลาว พม่า และกัมพูชา ร่วมกันกำหนดเพื่อให้เกิดประโยชน์สุขต่อประชาคม และสร้างความเป็นหนึ่งเดียวทั้งด้านมาตรฐานและการบริการพยาบาล ถือเป็นวิชาชีพแรกในแปดวิชาชีพ ที่มีการลงนามตกลงให้มีการเคลื่อนย้ายแรงงานอย่างเสรีภายใต้กรอบประชาคมอาเซียน ดังนั้น วิชาชีพพยาบาลจึงต้องมีการตื่นตัวและเตรียมความพร้อมสำหรับการเปิดประชาคมอาเซียน และทำความเข้าใจถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรมในกลุ่มประชาคมอาเซียน ซึ่งถือเป็นเครื่องมือสำคัญในการให้บริการสุขภาพและการพยาบาล ทั้งด้านการประเมินภาวะสุขภาพ การวินิจฉัย การวางแผนให้การช่วยเหลือดูแล การฟื้นฟูสภาพ และเสริมสร้างสุขภาพ รวมทั้งช่วยการบำบัดรักษาได้ตามสภาพปัญหาและความต้องการของผู้มาใช้บริการที่มีความหลากหลายด้านวัฒนธรรม ให้ได้รับบริการที่มีคุณภาพ มีมาตรฐาน และเป็นที่พึงพอใจของทั้งผู้มาใช้บริการและผู้ให้บริการจากประสบการณ์การฝึกปฏิบัติวิชาการพยาบาลชุมชนในหลากหลายพื้นที่พบว่า มีประชาชนในชุมชนจำนวนไม่น้อยที่ต้องการความช่วยเหลือทางด้านสุขภาพจากบุคคลากรทางสาธารณสุข และในจำนวนนี้พบว่ามีประชาชนชาวต่างด้าวจากประเทศที่เข้าร่วมสมาคมอาเซียนอาศัยปะปนอยู่ในชุมชนด้วย ซึ่งบุคคลเหล่านี้มีความต้องการการตอบสนองทางด้านสุขภาพพื้นฐานเช่นเดียวกัน ที่ผ่านมานักศึกษาประสบกับปัญหาไม่สามารถสื่อสารทำความเข้าใจในการซักถามภาวะสุขภาพของบุคคลเหล่านี้ได้ เนื่องจากเหตุผลทางวัฒนธรรมภาษาที่แตกต่างกัน ทำให้บุคคลเหล่านี้ถูกละเลยในการดูแลสุขภาพ ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นพื้นฐานที่ควรได้รับการตอบสนองตามหลักสิทธิมนุษยชน และจรรยาบรรณทางการพยาบาล

                  ดังนั้น ในการจัดการความรู้ปี 2556 กลุ่มครูสีฟ้าจึงได้ดำเนินการจัดการความรู้โดยการปรับปรุงคู่มือการซักประวัติและประเมินภาวะสุขภาพให้รองรับในความแตกต่างด้านภาษา เพื่อแก้ไขปัญหาการถูกละเลยในการดูแลภาวะสุขภาพแก่ชาวต่างด้าวที่เกิดจากอุปสรรคด้านการสื่อสาร และช่วยลดช่องว่างในการดูแลภาวะสุขภาพของประชาชนในชุมชน ซึ่งส่งผลให้ประชาชนมีสุขภาพดีทั้งกายและใจ ดำรงชีวิตอย่างมีความกลมกลืนในภาวะสุขภาพที่ดี บนพื้นฐานของความเท่าเทียมในด้านการได้รับการดูแลทางด้านสุขภาพและเคารพในสิทธิมนุษยชน อันจะก่อให้เกิดความมั่นคงด้านสุขภาพของคนไทยและกลุ่มประเทศอาเซียนในอนาคต

                   การจัดการความรู้ในปี 2557 นี้จึงได้ดำเนินงานต่อยอดจากเดิม โดยทางกลุ่มครูสีฟ้าได้นำคู่มือซักประวัติภาษาอาเซียนมาใช้ในการซักประวัติเพื่อที่จะค้นหาปัญหาสุขภาพของชาวต่างด้าวในชุมชน โดยนำไปเป็นข้อมูลในการวางแผนแก้ไขปัญหานั้นโดยการผลิตนวัตกรรมเพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพขึ้นโดยนักศึกษา

                   นวัตกรรมของทางกลุ่มครูสีฟ้านั้น เป็นนวัตกรรมด้านการสร้างเสริมสุขภาพ ที่คิดและผลิตโดยนักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่สี่ โดยการนำคู่มือซักประวัติภาษาอาเซียนซึ่งเป็น Explicit Knowledge ที่ได้จากการจัดการความรู้ปี 56 และทางกลุ่มได้นำมาใช้อย่างต่อเนื่องและเกิดประโยชน์ยิ่งขึ้น โดยนำไปประกอบการฝึกปฏิบัติการพยาบาลอนามัยชุมชน โดยให้นักศึกษาใช้ประกอบการสำรวจภาวะสุขภาพของประชาชนในชุมชนซึ่งในหลายชุมชนมักมีชาวต่างด้าวอาศัยอยู่ด้วย และที่ผ่านมาชาวต่างด้าวเหล่านี้มักจะถูกละเลยในการสำรวจภาวะสุขภาพ เนื่องจากความแตกต่างด้านภาษา การนำคู่มือซักประวัติภาษาอาเซียนมาใช้ประกอบการสำรวจนั้นจะช่วยลดช่องว่างด้านการสื่อสารลงได้ จากนั้นนักศึกษาจะนำข้อมูลสุขภาพที่สำรวจได้มาวิเคราะห์โดยใช้สถิติที่เกี่ยวข้อง เพื่อค้นหาหัวข้อปัญหาที่ควรได้รับการแก้ไขและนำเข้าสู่กระบวนการจัดลำดับความสำคัญของปัญหาร่วมกับประชาชนทุกคนในชุมชนรวมทั้งชาวต่างด้าวที่อาศัยในชุมชนนั้นด้วย เมื่อได้หัวข้อปัญหาที่ต้องการแก้ไขแล้ว นักศึกษาจะวางแผนจัดทำโครงการแก้ไขปัญหาและจะผลิตนวัตกรรมด้านสุขภาพขึ้นมาประกอบกับการจัดทำโครงการแก้ไขปัญหาสุขภาพ ซึ่งกระบวนการเหล่านี้ทำให้นักศึกษาได้เข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการความรู้ ทั้ง 7 ขั้นตอน ส่งผลให้นักศึกษาเป็น เป็นนักปฏิบัติ หมายถึง เป็นบัณฑิตที่มีความสามารถด้านวิชาการหรือวิชาชีพ มีทักษะและมีความมุ่งมั่นในการปฏิบัติงาน สามารถใช้หลักวิชาการด้วยความชำนาญ มีคุณธรรม ใฝ่ศึกษาเรียนรู้และพัฒนาตนเองให้มีความก้าวหน้าอย่างต่อเนื่อง มีจิตสาธารณะ หมายถึง เป็นบัณฑิตที่มีคุณธรรม จริยธรรม รู้จักแบ่งปัน ช่วยเหลือผู้อื่น มุ่งทำความดีที่เป็นประโยชน์ต่อชุมชน สังคม และประเทศชาติ และเชี่ยวชาญการสื่อสาร หมายถึง เป็นบัณฑิตที่มีทักษะการคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ สามารถสื่อสารและถ่ายทอดความรู้ความชำนาญในสาขาวิชาที่ศึกษา โดยใช้ระบบเครือข่ายและเทคโนโลยีสารสนเทศที่ทันสมัยสู่ชุมชนและสังคม ตรงตามอัตลักษณ์ของมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา

                   ซึ่งกระบวนการดำเนินงานทั้งหมด สามารถปฏิบัติควบคู่ไปกับการฝึกปฏิบัติงานของนักศึกษาได้ โดยจะก่อให้เกิดผลลัพธ์มากกว่าการฝึกปฏิบัติงานเพียงอย่างเดียว เนื่องจากจะช่วยให้นักศึกษาตระหนักในความสำคัญของการเตรียมตัวทางด้านสุขภาพเพื่อเข้าสู่ประชาคมอาเซียนในอนาคต และช่วยหล่อหลอมให้นักศึกษาเห็นความสำคัญของการดูแลสุขภาพบนพื้นฐานของความเท่าเทียมตามหลักสิทธิมนุษยชน ช่วยหล่อหลอมให้เป็นผู้มีจรรยาบรรณวิชาชีพพยาบาลที่ดี โดยผลลัพธ์ที่ได้จะเพิ่มพูนทั้งองค์ความรู้ ประสบการณ์การผลิตนวัตกรรมเพื่อแก้ไขภาวะสุขภาพของประชาชน การลดช่องว่างทางภาษา และเทคนิคการจัดการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพในการนำคู่มือซักประวัติภาษาอาเซียนไปใช้ โดยผลลัพธ์สุดท้าย จะก่อให้เกิดชุมชนเข้มแข็ง ซึ่งเป็นเป้าหมายหลักที่สำคัญของการพยาบาลอนามัยชุมชนนั่นเอง